เขื่อนตูเจียงเยี่ยน (Dujiangyan Dam: 都江堰) ภูมิปัญญาแห่งระบบชลประทานโบราณในเขตตูเจียงเยี่ยน ภายใต้การบริหารของเมืองเฉิงตู มณฑลเสฉวน สาธารณรัฐประชาชนจีน


เขื่อนตูเจียงเยี่ยน (Dujiangyan Dam: 都江堰)
ภาพ: 四川省人民政府

เขื่อนตูเจียงเยี่ยนครอบคลุมพื้นที่ราว 5,300 ตารางกิโลเมตร โอบล้อมด้วยภูมิทัศน์ที่สวยงามและได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมเมื่อปี 2000 จากองค์การยูเนสโก

ระบบชลประทานตูเจียงสร้างขึ้นโดยรัฐฉินเมื่อราว 256 ปีก่อนคริสตกาล เพื่อควบคุมและแก้ปัญหาน้ำบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำหมินเจียงซึ่งเป็นแม่น้ำสาขาที่ยาวที่สุดของแม่น้ำแยงซี

ระบบชลประทานที่บริหารน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพจึงทำให้เสฉวนกลายเป็นพื้นที่เกษตรกรรมที่ให้ผลผลิตมากที่สุดของจีน

ในอดีตแม่น้ำหมินเจียงจะไหลลงมาจากภูเขาและลดความเร็วลงเมื่อมาถึงที่ราบเฉิงตู ตะกอนที่ไหลมาเกิดการทับถมจนร่องน้ำตื้น ชาวบ้านที่อาศัยอยู่บริเวณริมแม่น้ำต้องประสบปัญหาอุทกภัยทุกปี

ผู้ว่าการรัฐฉินนามว่า "หลี่ปิง" (Li Bing: 李冰) จึงให้สร้างคันกั้นน้ำเทียมเพื่อควบคุมเส้นทางน้ำและปล่อยน้ำส่วนเกินไปยังที่ราบเฉิงตูบริเวณที่แห้งแล้ง