กำแพงเมืองจีนเป็นสถาปัตยกรรมในยุคโบราณที่สะท้อนถึงความยิ่งใหญ่ของชนชนติจีน (ขณะเดียวกันก็สะท้อนถึงความโหดร้าย) บ้างเรียก "กำแพงหมื่นลี้" ถูกยกให้เป็นหนึ่งในเจ็ดสิ่งมหัศจรรย์ของโลกยุคกลางและได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมในปี 1987 จากองค์การยูเนสโก
กำแพงเมืองจีนมีความยาวครอบคลุมพื้นที่ 5 มณฑล สำนักงานมรดกวัฒนธรรมแห่งชาติจีนใช้เวลากว่า 5 ปี ทำการสำรวจความยาวอย่างละเอียดโดยพบว่าแนวกำแพงมีความยาวเพิ่มขึ้นจากที่เคยบันทึกเอาไว้ที่ 8,850 กิโลเมตร มาเป็น 21,196.18 กิโลเมตร
การก่อสร้างกำแพงเมืองจีนนั้นเริ่มมาตั้งแต่ช่วง 500 ปีก่อนคริสตกาล โดยเป็นการสร้างป้อมกระจายอยู่ตามหัวเมืองต่างๆ ต่อมาเมื่อจักรวรรดิฉินรวบรวมอำนาจเป็นเอกภาพสำเร็จจึงได้มีการสร้างแนวกำแพงเชื่อมป้อมต่างๆทางตอนเหนือเข้าด้วยกันและมีการสร้างป้อมเพิ่มเติมในอีกหลายราชวงศ์หลังเพื่อเป็นแนวป้องกันการรุกรานจากเผ่าซุงหนู (เผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือของจีน)
แรงงานที่มาก่อสร้างกำแพงถูกเกณฑ์มาจากนักโทษสงครามและบรรดาทาสนับล้านคน ระหว่างการก่อสร้างแรงงานต้องทนทุกข์ทรมานจากความหิวโหย บางรายเสียชีวิตลงอย่างอนาถโดยจะนำไปฝังไว้ที่ใต้กำแพงจนมีการเรียกกำแพงเมืองจีนว่า "สุสานที่ยาวที่สุดในโลก"
ยังมีเรื่องน่าสนใจอีกว่าหากแรงงานคนใดเสียชีวิตขณะก่อสร้างกำแพง สมาชิกในครอบครัวจะถูกเกณฑ์มาทำหน้าที่แทนจนกว่าการก่อสร้างจะเสร็จสิ้น (ซึ่งไม่มีกำหนด) เรียกได้ว่าหากใครถูกเกณฑ์มาสร้างก็ต้องทนสร้างต่อไป แม้ความตายก็ไม่อาจทำให้หยุดได้เนื่องจากครอบครัวต้องมารับช่วงต่อจนกว่าจะสิ้นลูกสิ้นหลาน
 |
| ภาพ: Beijing Evening News |
ในวันที่ 4 มกราคม 2023 ทีมวิจัยระบบป้องกันกำแพงเมืองจีนเปิดเผยถึงการค้นพบซากประตูที่ถูกซ่อนอยู่กว่า 130 บาน เชื่อว่าประตูลับถูกใช้เป็นเส้นทางผ่านของทหารสอดแนมเพื่อการสื่อสารระหว่างชั้นในและนอกกำแพงเมืองจีน รวมทั้งใช้ในเชิงพาณิชย์โดยมีการเปิดปิดอย่างเป็นระบบ
